Posts

Showing posts from 2015

Τι είδε ο Αραγωνέζος στη Ρωμανία (το 1300)

Το (καταλανικό) Χρονικό του Ραμόν Μουντάνερ είναι ευρύτερα γνωστό, υπάρχει μια κλασσική αγγλική μετάφραση  και πρόσφατα κυκλοφόρησε μια ελληνική για το μέρος του που είναι ελληνικού ενδιαφέροντος. Διηγείται την ιστορία ενός μισθοφορικού σώματος που είναι γνωστό ως Καταλανική Εταιρεία . Το πρώτο και μεγαλύτερο μέρος της διήγησης έχει να κάνει κυρίως με τη διεκδίκηση της Σικελίας από το βασιλιά της Αραγώνας. Το σώμα αυτό αργότερα πέρασε στις υπηρεσίες του βυζαντινού αυτοκράτορα και πολέμησε τους Τούρκους στη Μικρά Ασία, αλλά τελικά η συμφωνία έσπασε με καταστροφικές συνέπειες για τους βυζαντινούς. Σε κάθε περίπτωση ο Μουντάνερ είδε από κοντά περιοχές της βυζαντινής αυτοκρατορίας, γνώρισε πρόσωπα και πράγματα και τα διηγήθηκε με το μάτι του εξωτερικού παρατηρητή. Το τι ακριβώς έγινε στο Βυζάντιο με το πέρασμα του καταλανικού σώματος αποτελεί ιστορία περίπλοκη, για την οποία ο αναγνώστης πρέπει να ανατρέξει στο ίδιο το κείμενο της διήγησης. Εδώ θα αρκεστώ σε μερικές ενδιαφέρουσες παρατη

Άρρωστες ελληνικές ιστοσελίδες

Είναι Δεκέμβρης, είναι καθημερινή, έχω βρεθεί στη Θεσσαλονίκη, είναι μεσημέρι, γύρω στις δύο, και λέω να επισκεφθώ το Επταπύργιο, γνωστό και ως Γεντί-Κουλέ. Κάνω μια αναζήτηση στο κινητό μου "επταπύργιο ώρες λειτουργίας" (οι τελευταίες λέξεις συμπληρώνονται μόνες τους, σαν να ήταν ακόμη φυλακή σε λειτουργία). Βγαίνει μια ποικιλία από απαντήσεις. Από την πλειοψηφία τους μπορεί κανείς να συμπεράνει πως το μνημείο είναι το καλοκαίρι ανοιχτό ως τις εφτά και το χειμώνα ως τις πέντε. Λέω, έχω καιρό μέχρι να κλείσει. Φεύγω προς την άνω πόλη με αυτοκίνητο για να προλάβω σίγουρα (μεγάλο λάθος). Ένα βήμα μπρος και δύο πίσω. Με πολλά βάσανα ξεφεύγω και φτάνω στην είσοδο τρεις παρά δέκα. Η πόρτα είναι ανοιχτή, κανείς όμως για να κόψει εισιτήριο. Η δεύτερη πιο μέσα πόρτα μανταλωμένη. Τρείς άλλοι επισκέπτες κάνουν τη δική τους έρευνα στο χώρο, μου λένε ότι πέρασαν μέσα από τις ... τουαλέτες και βγήκαν σε μια αυλή. Εκεί κάθεται ένα ζευγάρι και λιάζεται, αλλά πρόκειται για αδιέξοδο. Είναι κ

Music streaming

Πριν μερικά χρόνια πείσθηκα να γραφτώ συνδρομητής σε μια υπηρεσία music streaming. Οι υπηρεσίες αυτές είναι αυτό που θα λέγαμε με όρους παλιότερων δεκαετιών κάτι σαν ένα γιγαντιαίο jukebox. Είναι άραγε, όπως διατείνονται αυτοί που την προσφέρουν, μια φοβερή καινοτομία; Την κράτησα γύρω στον ένα χρόνο με πέντε Ευρώ το μήνα κι ύστερα ξεγράφτηκα. Νομίζω ότι είναι δίκαιο να γράψω έναν απολογισμό. Με δυο λόγια να ξεκαθαρίσω ποιος είναι ο κύκλος ζωής της σχέσης του μουσικού καταναλωτή με μια τέτοια υπηρεσία. Τα εύσημα για τα βάσανα του ψηφιακού καταναλωτή στη μουσική ανήκουν αρχικά στους πρωτοπόρους πειρατές.  Μπορεί να παραβίασαν τα πνευματικά δικαιώματα χιλιάδων δημιουργών συλλήβδην, αλλά χωρίς αυτούς δε θα είχε ξεκινήσει η διάδοση της μουσικής μέσα από τα ψηφιακά δίκτυα. Οι εταιρίες παραγωγής και διανομής μουσικού περιεχομένου δε φαίνονταν πρόθυμες να προχωρήσουν παρακάτω από το CD ή τέλος πάντων πιο κάτω από ένα καλά ελεγχόμενο φυσικό μέσο που διακινείται με τα παραδοσιακά μέσα διανομ

Τι έμαθα απ' το Facebook

Βγήκα απ' το Facebook προ ημερών. Κάποιοι φίλοι που το κατάλαβαν είχαν την καλοσύνη να με ρωτήσουν γιατί. Ορισμένοι έκαναν την ερώτηση κάπως συνωμοτικά, υπονοώντας ότι καταλαβαίνουν πως θα υπάρχουν ίσως λόγοι, που δεν είναι απαραίτητα κοινοποιήσιμοι. Πιστεύω ότι πιο ενδιαφέρον απ' αυτό το ερώτημα είναι τι έμαθα απ' την επένδυση ενός αριθμού ανθρωποωρών όσο ήμουν στο Facebook. Πριν απ' όλα κάθε δημοφιλές κοινωνικό δίκτυο είναι ένας χώρος. Η λέξη "χώρος" φαίνεται να χρησιμοποιείται μεταφορικά σ' αυτήν την περίπτωση, ωστόσο η επιλογή της είναι λιγότερο "τυχαία" απ' όσο θα φανταζόμασταν. Η ανθρώπινη ψυχολογία είναι τέτοια που να τείνει να μετατρέπει τα ιδεατά σε ορατά, οπότε ένα κοινωνικό δίκτυο το φαντάζεσαι κάπως σαν ένα μεγάλο δωμάτιο, όπου ίσως κολλούν αφίσες ή παίζουν ταινιούλες ή απλώς κάθονται και πίνουν καφέ κουβεντιάζοντας οι φίλοι σου. Όταν βγεις απ' το Facebook νομίζεις ότι αυτός πια ο χώρος έχει κλείσει για σένα, όπως ένα καφεν

Στη Γερμανία του '80

Επειδή οι Έλληνες είναι μάγκες και παντογνώστες, επειδή νομίζουν ότι μπορούν να διαμαρτύρονται για όλα, ότι είναι βαθιά αδικημένοι, ότι η ανθρωπότητα τους χρωστάει αυτοδίκαια και αυτόματα μια καλύτερη τύχη, θα μιλήσω για τη ζωή άλλων, όχι στον τρίτο κόσμο, αλλά μέσα στην Ευρώπη, μήπως και κάπως επαναπροσδιοριστεί το αυτονόητο και το default. Θα τα πω σε δυο συνέχειες, μια για τη Γερμανία και μια για τη φίλη μας τη Σερβία. Η Γερμανία σίγουρα δεν είναι μια χώρα του τρίτου κόσμου, δεν είναι φτωχή με οποιοδήποτε κριτήριο και μέτρο σύγκρισης, τουλάχιστο σε ό,τι αφορά σε μέσους όρους. Όπως παντού, μπορείς κι εκεί να βρεις άστεγους και πεινασμένους, αλλά δεν είναι αυτή η αντιπροσωπευτική μεγάλη εικόνα της κοινωνίας της. Πήγα στη Γερμανία πρώτη φορά στο τέλος της δεκαετίας του '70, φοιτητής ακόμη, μαζί με μια φοιτήτρια φίλη μου. Μας φιλοξένησε μια γνωστή της, που την ήξερε από παιδί, η κυρία Μίλερ. Η πρώτη μου εικόνα απ' το Essen, όπου φτάσαμε αεροπορικώς, ήταν μαυρισμένα κτήρια α

Ο απίστευτος Έλληνας

Δεν αντέχω άλλο, μπορεί να χρειάζομαι ψυχίατρο, αλλά όλα αυτά που συμβαίνουν σ' αυτή τη χώρα σε καθημερινή βάση αμφιβάλλω αν συμβαίνουν αλλού κι αν δεν είναι αυτά που μας οδήγησαν εδώ και θα μας κρατήσουν εδώ ή θα μας ρίξουν ακόμη παρακάτω. Αποδεσμεύονται μόνο όσοι πεθαίνουν και γλυτώνουν μια και καλή. Η επόμενη ιστορία είναι πέρα για πέρα αληθινή. Αν τη βρίσκετε αδιάφορη ή πολύ συνηθισμένη, τόσο το χειρότερο, γιατί σημαίνει ότι είμαστε όλοι καταδικασμένοι. Προσπαθώ να παρκάρω σε περιοχή με πρόβλημα στάθμευσης. Βρίσκω θέση κοντά στη γωνία με στοπ που βλέπει σε λεωφόρο. Δεν εμποδίζω, αλλά τυπικά πρόκειται για παράβαση. Παρατηρώ ότι στο ακριβώς πίσω μου παρκαρισμένο αυτοκίνητο μπαίνει μια κοπέλλα και βάζει μπροστά τη μηχανή. Σκέφτομαι ότι θα ήταν καλύτερο να περιμένω δυο λεπτά και να πάω στη θέση της. Ωστόσο δε φεύγει. Γράφει, γράφει, γράφει στο κινητό. Περνάει κανένα τέταρτο της ώρας κι ενώ η μηχανή της παραμένει αναμμένη. Καμμιά συνείδηση για το περιβάλλον ή για τα χαμένα λεφτά

"Το κατάλαβα"

Μπροστά μου ήταν ένας νέος άνθρωπος, γύρω στα 25, που αγόραζε καφέ για γνωστής μάρκας μηχανή Espresso από το κατάστημα της εταιρίας. Ο υπάλληλος, ακόμη νεότερος και με εμφάνιση χακερά, του έπαιρνε "τα στοιχεία", σαν να ήταν σε αστυνομικό τμήμα και ο πρώτος να ήταν ύποπτος. Αναρωτήθηκα πότε ο πρώτος θα εκραγεί, αλλά αυτός συνέχισε υπομονετικά να δίνει απαντήσεις. Μόνο δακτυλικά αποτυπώματα και φωτογραφίες προσώπου δεν του πήραν, αλλά είναι πολύ πιθανό ότι σε επόμενη φάση θα γίνει κι αυτό, με το πρόσχημα της ταχύτερης αναγνώρισης και εξυπηρέτησης του πελάτη. Ο τελευταίος βέβαια έχει θεωρητικά απ' το νόμο το δικαίωμα να ζητήσει τα προσωπικά του στοιχεία που έχουν συλλεγεί, μαζί με τα στοιχεία των αγορών του, αλλά θα έβαζα και στοίχημα ότι τότε θα εμφανισθεί μπροστά του μια σειρά από "πρακτικές δυσκολίες". Ακόμη κι αν το καταφέρει, δεν είναι πολύ πιθανό να μάθει πού έχουν καταλήξει αυτά τα στοιχεία και ποιος τα έχει επεξεργαστεί νόμιμα ή παράνομα. Προηγουμένως γι

Φωτογραφία και τέχνη

Η φωτογραφία μπορεί να είναι ένας εθισμός, ένας σκοπός ζωής, κι αυτό φαίνεται ότι ισχύει για πολλούς περισσότερο από ποτέ στο παρελθόν. Φωτογραφικά κοινωνικά δίκτυα όπως το instagram, το flickr και το 500px μπορούν να κρατήσουν τον ερασιτέχνη ενήμερο για τις τρέχουσες τάσεις, για θέματα, τεχνικές και εξοπλισμό της μόδας. Από ψυχοθεραπευτική άποψη ο ναρκισσισμός, η τάση για αυτοέκθεση (exhibitionism), αλλά και η δημιουργικότητα, ποτέ δεν είχαν μια τόσο ανέξοδη και ακίνδυνη διέξοδο. Σίγουρα ο ναρκισσισμός του φωτογράφου είναι πιο ακίνδυνος από το ναρκισσισμό του επιχειρηματία, του οικονομολόγου, του πολιτικού και του στρατιωτικού, των οποίων η προσπάθεια για εύρεση διεξόδου μπορεί να οδηγήσει σε ελάσσονες ή μείζονες καταστροφές. Η τεράστια παγκόσμια φωτογραφική ιστοέκθεση δεν έχει, προφανώς, μόνο θετικές συνέπειες. Οι τεχνοτροπίες πέφτουν σε μια σούπα, οι διαφοροποιήσεις αμβλύνονται, ο λαϊκισμός στα θέματα και στις τεχνικές παίρνουν το πάνω χέρι, στατιστικά τουλάχιστον. Η κατάχρηση το

Κεφάλαιο 2.0;

Προ ημερών έπεσε στα χέρια μου ένα παχύ βιβλίο με τον οπωσδήποτε φιλόδοξο τίτλο CAPITAL (με μεγάλα κεφαλαία γράμματα) in the Twenty-First Century (με πολύ πιο μικρά γράμματα). Πρόκειται για το Κεφάλαιο 2.0 ; Ο Thomas Piketty  είναι σίγουρα φιλόδοξος, αλλά έχει καλές δικιολογίες γι' αυτό. Είναι σχετικά νέος (43 ετών), έχει h-index γύρω στο 46, είναι επιστημονικά και πολιτικά διάσημος. Επί πλέον  δεν συμπαθεί τις πολιτικές λιτότητας και είναι σύμβουλος των Podemos. Το βιβλίο του είναι κορυφαίο best-seller (1o στον κατάλογο των NY Times για non-fiction, 1o σε πωλήσεις σε όλη την ιστορία του οίκου Harvard University Press). Θα ήταν δύσκολο να διαφωνήσει κανείς πως πρόκειται για ενδιαφέρον βιβλίο. Επιτρέψτε μου να μεταφέρω εδώ μερικές απ' τις σημειώσεις που κράτησα από την εισαγωγή του βιβλίου (δυστυχώς η ελληνική κρίση αναφέρεται στο τέλος του), επειδή πιστεύω ότι ήδη η εισαγωγή είναι πολύ σημαντική για τον σκεπτόμενο πολίτη. Ο Piketty είναι αρκετά γενναιόδωρος ώστε να δίνει