Posts

Showing posts from 2011

Οι άδηλοι κίνδυνοι ενός παιχνιδιού

Το σκάκι θεωρείται δύσκολο απ' όλους, γνώστες και μη. Όσοι δεν έχουν παίξει ποτέ εκστασιάζονται απ' την πολυπλοκότητα του τρόπου με τον οποίο κινούνται τα "κομμάτια" του. Όσοι είναι νέοι παίχτες έχουν χάσει κάμποσες, αν όχι όλες, τις παρτίδες κι έχουν μια καλή ευκαιρία να εκτιμήσουν τον γνώστη αντίπαλο. Οι πεπειραμένοι παίχτες έχουν επίγνωση αν όχι της πλήρους πολυπλοκότητας, τουλάχιστον ενός σημαντικού μέρους της. Το τάβλι όμως είναι μια άλλη ιστορία, θεωρείται απ' την πλειοψηφία εύκολο. Όσοι δεν έπαιξαν ποτέ μπορούν να παρηγοριούνται ότι είναι παιχνίδι καφενείου ή γηροκομείου, άρα, λένε χωρίς να συνεκτιμούν τη σοφία των γηρατειών, δε θέλει πολλά προσόντα. Όσοι έπαιξαν λίγο, το θεωρούν ίσως ακόμη πιο εύκολο, παιχνίδι τύχης. Αν έχασαν, ήταν γιατί ο αντίπαλος ήταν τυχερός, μάλιστα υπάρχει γι' αυτό μια κωδική λέξη της αργκό. Προφανώς δεν είναι γνώστες του νόμου των μεγάλων αριθμών, αλλά κι αν ήταν, δεν έχουν ακόμη φτάσει σ' αυτούς σε αριθμό παρτίδων, εκτός

Η μη κοινωνία

Τα έχω ξαναπεί, και μάλιστα έχω υποστεί κριτική για υπερβολική γκρίνια. Ωστόσο η ελληνική είναι μια κατεστραμμένη κοινωνία. Κοινωνία είναι μια ομάδα ανθρώπων, που έχει στοιχειώδη συνοχή, που χρησιμοποιεί τις οικονομίες κλίμακας για να επιζήσει, που με απλά λόγια τα μέλη της αλληλοβοηθούνται. Ακούω συχνά μια παλιά ιστορία, ότι οι Έλληνες δεν είναι σαν αυτούς τους βόρειους, που είναι αδιάφοροι, που είναι κλεισμένοι στα σπίτια τους, ενώ εδώ υπάρχει η κοινότητα και η οικογένεια. Πολύ φοβάμαι ότι αυτό το επιχείρημα είχε, αν είχε, ισχύ, το λιγότερο μισόν αιώνα πριν. Και δε θα αναφερθώ στην κατάχρηση της απεργίας, όπου σήμερα οι μισοί πολίτες βασανίζουν εκ περιτροπής τους άλλους μισούς, επειδή τώρα, έστω, είναι μια ειδική περίοδος κρίσης. Αν και δε θυμάμαι να ήταν σημαντικά λιγότερες οι απεργίες και διαδηλώσεις τις μέρες των υποτιθέμενων παχιών αγελάδων και της ευφορίας. Το πιο εύκολο, και σχετικά ανώδυνο, είναι να χρησιμοποιήσω επιχειρήματα απ' την καθημερινή ζωή. Στα πεζοδρόμια είναι πα

Συνηθισμένα σφάλματα

Τώρα με την κρίση (ή μήπως και πριν απ’ αυτήν) φαίνεται ότι όλο και περισσότεροι φιλόλογοι κρίνονται περιττοί στη διαφήμιση, στα δελτία ειδήσεων, στα τμήματα δημοσίων σχέσεων εταιριών και οργανισμών. Το αποτέλεσμα είναι μια γενική διασπορά λανθασμένων «υποδειγμάτων». Για μέρες όταν έμπαινα στο μετρό έβλεπα μια διαφήμιση όπου εμφανιζόταν ένα «εξ» ακολουθούμενο από απόστροφο κι αναρωτιόμουνα πόσοι θα παρασύρονταν στο να την μιμηθούν. Μια άλλη φορά το είδα στην διαφήμιση ενός (πανεπιστημιακού παρακαλώ) φροντιστηρίου. Οι στραβοί καθηγητές του προφανώς φιλοδοξούσαν να στραβώσουν και τους (πιο στραβούς απ’ τους) φοιτητές των ΑΕΙ. Προφανώς πολλοί θεωρούν πως η ορθογραφία είναι πολυτέλεια στους καιρούς μας. Ή ίσως πως τα λάθη τα διορθώνουν οι spell checkers. Ίσως να είναι κι έτσι. Μια από τις πιο δημοφιλείς podcasts ήταν την περασμένη πενταετία τo Grammar Girl , μια τσαχπίνα φιλόλογος που ανέλυε κοινά λάθη στη χρήση της αγγλικής. Μια εκπομπή της ήταν αφιερωμένη στο πόσο κόστισε η απρόσεχτη τοπ

Διανόηση και εξουσία

Ο κόσμος της διανόησης και ο κόσμος της εξουσίας βρίσκονται διαχρονικά σε μια διάσταση που κυμαίνεται από την απλή διαφωνία ως την πλήρη αντιπαράθεση. Παρά το όραμα του Πλάτωνα για μια κοινωνία που θα κυβερνάται από τους αρίστους, πρόκειται για δυο χωριστές κοινωνικές ομάδες, η μια έχει να κάνει με την εξουσία, η άλλη με τη γνώση. Η γνώση είναι σημαντική για την οποιαδήποτε κοινωνία, η άποψη όμως της εξουσίας για τους φορείς της γνώσης είναι πάνω κάτω η εξής: “Αφού δε μπορούμε να τους αποκεφαλίσουμε, τουλάχιστον ας τους κρατήσουμε όσο γίνεται δεμένους.” Στην ίδια την άσκηση εξουσίας και στην γνώση που απαιτείται γι' αυτήν οι κυβερνώντες θεωρούν τους διανοούμενους αναλώσιμα πιόνια. Αλλά η εξουσία δεν απαιτεί υψηλή τεχνολογία, μερικές καλές παραδοσιακές συνταγές είναι υπεραρκετές συνήθως. Ως σύμβουλοι συνήθως προσλαμβάνονται οι πιο μέτριοι απ' τους πανεπιστημιακούς, αυτοί εξ άλλου εκφράζουν τις λιγότερες αντιρρήσεις προς την προϊστάμενη εξουσία στις νόμιμες και παράνομες επιδιώξε

Η μηχανή του χρόνου δεν υπάρχει

Η κατάθλιψη των ημερών, ο βομβαρδισμός των οικονομικών και μη μέτρων, η τρομοκρατία του “δελτίου ειδήσεων”, η αβεβαιότητα για την επαύριο, η δυσκολία να προγραμματίσεις τη ζωή σου ακόμη και βραχυπρόθεσμα, όλα παράγοντες κατάθλιψης. Τα φυτά απέναντί μου, σε μια σειρά από γλάστρες, είναι στη μακαριότητα της άγνοιας, δε γνωρίζουν τίποτε για το μεσοπρόθεσμο, για τα spreads, για τον κίνδυνο της πτώχευσης. Είναι καλοκαίρι και το μόνο που τα απασχολεί είναι αν έχουν εξασφαλίσει ένα τακτικό πότισμα. Ψάχνω για τα σχετικά σύνεργα. Βρίσκω μπροστά μου μια σακούλα μ' ένα παλιό ραδιόφωνο βραχέων, που είχα την εντύπωση πως δε λειτουργεί πια. Το σκαλίζω. Του βάζω δυο μπαταρίες. Περιέργως πως ζωντανεύει. Τα FM παίζουν, αλλά τα FM δεν ήταν ποτέ ο σκοπός ενός τέτοιου εργαλείου. Ήταν φτιαγμένο για ταξίδια θαυμαστά πριν ο κόσμος όλος σωριαστεί μπροστά μας απ' το Internet. Ήταν φτιαγμένο για ν' ακούς τις νύχτες ήχους μαγικούς απ' τις Ινδίες, μακρόσυρτα τραγούδια απ' την Κίνα και ναυτικο

Ανατολίτικες ιστορίες κι ελληνική κρίση

Υπάρχουν κάμποσες ιστορίες της ανατολής που πάνε κάπως ως εξής: Ο μαθητής αμφισβητεί το δάσκαλο, ο οποίος δεν κουράζεται καθόλου για να πείσει το μαθητή με πιο πολλά λόγια. Στη συνέχεια όμως ο δεύτερος σκαρώνει ένα χειροπιαστό επεισόδιο όπου ο πρώτος βλέπει στην πράξη τις συνέπειες όσων αμφισβητεί. Σε ορισμένες μάλιστα απ' αυτές τις ιστορίες η κατάληξη έχει κι ένα τιμωρητικό αποτέλεσμα για τον αμφισβητία. Η μέθοδος αυτή είναι εξαίρετη, αν μη τι άλλο έχει αναμφίβολη αποτελεσματικότητα. Ωστόσο υπάρχει κι ένα μειονέκτημα, ότι μπορεί να επιφέρει μη αναστρέψιμες βλάβες στον διδασκόμενο. Για παράδειγμα, αμφιβάλλει ότι το αλκοόλ και η οδήγηση δεν πάνε μαζί; Τον αφήνεις να οδηγήσει μεθυσμένος και να δει από πρώτο χέρι τις συνέπειες. Μπορεί όμως να βγεί απ' τη δοκιμασία ανάπηρος ή σκοτωμένος. Ειδικά στην τελευταία περίπτωση η μάθηση πάει χαμένη. Ομοίως, έχεις τον πολίτη που αδιαφορεί ή εξυπνακίζει ή τον πολιτικό που ψευτοθοδωρίζει; Αφήνεις τη χώρα να κυλήσει στο δρόμο της προς το γκρεμό

Οι διεθνείς νομικοί αητοί και η προστασία του πολίτη

Το μείζον "τεχνολογικό" θέμα των τελευταίων ημερών φαίνεται ότι είναι το "Location-gate", η αμφίβολη συλλογή και χρήση δεδομένων θέσης κινητών συσκευών και άρα των προσώπων που τις φέρουν και μεταφέρουν. Το θέμα δεν είναι νέο κι όπως ήδη γράφτηκε από σχολιαστές, το τελευταίο θέμα που απασχολεί κάποιον είναι αν ο φυσικός ή διαδικτυακός κλέφτης θα μάθει πού πήγε όταν θα έχει χάσει μια σειρά από κρίσιμα δεδομένα ασφαλείας, όπως passwords κ.λπ. Ο χρονισμός του θέματος είναι ενδιαφέρων: Τον καιρό που δύο μεγαλοπαραγωγοί έξυπνων κινητών συσκευών μπαίνουν σε δίκες για πατέντες, η "ΕΕΤΤ" της οικείας χώρας της μιας από τις δύο αντίπαλες εταιρίες είναι η πρώτη που εγκαλεί στην τάξη την άλλη εταιρία για το Locationgate. Κάλλιο αργά παρά ποτέ, αλλά μήπως είναι ήδη πολύ αργά για τον πολίτη; Στην Ελλάδα υπάρχει ένας πολύ αυστηρός νόμος για την προστασία του πολίτη από τη συλλογή και επεξεργασία προσωπικών του δεδομένων, κι επειδή οι εδώ νομικοί σπανίως πρωτοτυπούν, μπορ

πας "Έλλην" βάρβαρος

Η ζωή μας εξελίσσεται σ' ένα μεγάλο βόθρο με λύματα παντός είδους και το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι υπομονή μέχρι να πεθάνουμε απ' την αρρώστεια. Ξυπνάς το πρωί να πας στη δουλειά σου και πέφτεις στο βόθρο των ελλήνων οδηγών. Την ευγένεια την έχουμε ξεχάσει προ πολλού, στοιχειώδης τήρηση των κανόνων οδικής κίνησης δεν υπάρχει, ο βάρβαρος νεοέλληνας χρειάζεται δύο τροχονόμους πάνω απ' το κεφάλι του έκαστος, που να τον μαστιγώνει ο ένας όταν κουράζεται ο άλλος. Στη δουλειά σου δεν ξέρεις τι θα συμβεί, δεν ξέρεις καν αν επιτρέπεται να μπεις στο γραφείο σου, επειδή άλλοι ορίζουν τη ζωή σου και την αξιοπρέπειά σου. Δεν μπορείς να προγραμματίσεις, δε μπορείς να δουλέψεις, κι αν τολμήσεις να διαμαρτυρηθείς θα βρεθούν πρώτοι και καλύτεροι κάμποσοι συνάδελφοί σου να σου πουν πως είσαι γραφικός, περίεργος, αν όχι επικίνδυνος. Να αρρωστήσεις δε μπορείς, επειδή οι γιατροί θα σε κάνουν μπαλάκι ο ένας στον άλλον, θα σου γράψουν φάρμακα που δε χρειάζεσαι για να εισπράξουν τη μίζα

Λιγότερες ανθρωποώρες στο τηλέφωνο;

Κάνω εδώ και πολλά χρόνια μαθήματα για τηλεπικοινωνίες. Στην εισαγωγή τα τελευταία χρόνια λέω πάντοτε κάτι για την άνοδο του όγκου των δεδομένων, που άρχισε δειλά με το email και σήμερα έχει φουντώσει με παντός είδους υπηρεσίες κι εφαρμογές, με νόμιμα και παράνομα κατεβάσματα ταινιών και τραγουδιών και με τη μόδα που δημιούργησαν τα κοινωνικά δίκτυα. Αλλά ποτέ δε μου πέρασε απ' το μυαλό αυτό που διάβασα σήμερα σ' ένα άρθρο των NY Times ότι λίγοι είναι αυτοί που πια μιλούν στο τηλέφωνο. Για όσους βαριούνται να το διαβάσουν, μιας και είναι γύρω στις δυο σελίδες, γράφω σε μια πρόταση την περίληψη: Σήμερα ο κόσμος δε μιλάει πια στο τηλέφωνο επειδή θεωρείται ενόχληση να διακόπτεις κάποιον απ' τις ασχολίες του για να μιλήσει κι επειδή υπάρχουν εναλλακτικοί τρόποι επικοινωνίας. Κάπου στο ίδιο άρθρο σημειώνεται πως οι εταιρίες τηλεφωνίας θεωρούσαν παλιότερα μη ορθή χρήση του τηλεφώνου την καθημερινή φλυαρία. Ας μου επιτραπούν αμφιβολίες γι' αυτό, κάτι τέτοιο μπορεί να προέρχετ

Εισιτήρια

Τα επιχειρήματα στην Ελλάδα είναι εισιτήριο στην τρέλλα και τα επιχειρήματα γύρω απ' το γνωστό θέμα της αύξησης τιμών και της άρνησης πληρωμής των εισιτηρίων δε θα αποτελούσαν εξαίρεση φυσικά. Οι συγκοινωνίες στο πολιτισμένο κομμάτι του πλανήτη, εκεί δηλαδή όπου υπάρχουν και λειτουργούν σωστά, παρέχονται από το κράτος και συντηρούνται ως κόρη οφθαλμού. Κατά πόσο οι υπηρεσίες τους τιμολογούνται έτσι ώστε να βγάζουν τα έξοδά τους με δικές τους δυνάμεις ή επιδοτούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό είναι μια σύνθετη απόφαση με κριτήρια όχι στενά οικονομικά (δηλαδή οικονομικά περιορισμένα στον οργανισμό παροχής συγκοινωνιών), αλλά ευρύτερα οικονομικά (δηλαδή βελτιστοποίησης των συνολικών οικονομικών της κοινωνίας) και κοινωνικά. Μου είναι πρόσφατο το παράδειγμα της Κυανής Ακτής, όπου με εισιτήριο ενός Ευρώ μπορεί ο καθένας να μετακινηθεί οπουδήποτε ανάμεσα στις πόλεις της (Νίκαια, Κάννες, Μονακό κ.λπ.) και γενικώς οπουδήποτε σε ένα πυκνό δίκτυο με πυκνή υπεραστική εξυπηρέτηση. Δεδομένου

4 τοίχοι

Το πρωί πάω στο γραφείο. Το βράδυ μένω σπίτι. Τέσσερις τοίχοι. Γιατί; Μα το λεωφορείο δεν περνάει απ' τη στάση, γιατί είναι στάση εργασίας, γιατί είναι απεργία, γιατί είναι συνέλευση, γιατί ο οδηγός πίνει καφέ και δεν τον έχει τελειώσει, γιατί το όχημα είναι χαλασμένο. Αν περάσει ή τα ακυρωτικά θα είναι χαλασμένα, ή θα είναι σαμποταρισμένα από συνδικαλιστές, ή θα μπουν ακτιβιστές που θα μας εμποδίζουν να ακυρώσουμε τα εισιτήρια, και φυσικά κατόπιν θα μπουν ελεγκτές για να μας βάλουν πρόστιμο, είτε γιατί είμαι γκαντέμης, είτε γιατί είναι συνεννοημένοι και μας κάνουν πλάκα, είτε γιατί έχω άγχη κι όλα αυτά είναι απλές φοβίες. Ή μήπως να πάρω το αυτοκίνητό μου, να ξοδέψω την πιο ακριβή βενζίνη της Ευρώπης, που σε λίγο θα πουλιέται σε χρυσά δοχεία, να προσπαθώ να αποφεύγω με συνεχές σλάλομ τους παράνομα παρκαρισμένους ακόμη και στους πιο κεντρικούς δρόμους επειδή αγοράζουν ομαδικώς τυρόπιτες, χαλιά, έπιπλα, κουλούρια, πορτοκάλια, τσιγάρα, να υπομένω τον τροχονόμο της Κατεχάκη και Μεσογε

Το τέλος της τυπογραφίας

Γνωστή εταιρία πώλησης βιβλίων, χάρτινων και ηλεκτρονικών, ανακοίνωσε πρόσφατα ότι οι μηνιαίες ηλεκτρονικές πωλήσεις ξεπέρασαν τις χάρτινες. Δεν ξέρω αν πρέπει να χαρώ για λογαριασμό του περιβάλλοντος, δηλαδή για τα δέντρα που δεν κόπηκαν, αν και σε πολλές περιπτώσεις υποθέτω πως η ορθολογισμένη χρήση του δάσους είναι προτιμότερη από την παραμέληση και τις καλοκαιρινές φωτιές. Εκείνο που με απασχολεί αυτή την ώρα είναι η αισθητική της ανάγνωσης, που διατρέχει μεγάλο κίνδυνο. Πολλές απ' τις τεχνολογίες που βρίσκονται γύρω μας, που διαμορφώνουν το κοντινό μας περιβάλλον, είναι πιο πρόσφατες απ' ότι νομίζουμε και αρκετές είναι καταδικασμένες να ζήσουν λίγο. Ο κόσμος είναι γεμάτος ασφαλτοστρωμένους δρόμους, αλλά οι περισσότεροι είναι του τελευταίου αιώνα και σε κάθε περίπτωση ήταν άγνωστοι πρίν το 1830. Παρόμοιες καταστάσεις ισχύουν για τα (σταθερά) τηλέφωνα και τα ραδιόφωνα, που σιγά σιγά οδεύουν προς την εξαφάνισή τους. Τα βιβλία είναι βέβαια παλιότερη εφεύρεση, αλλά τα τυπωμένα

Τι Λωζάνη, τι Κοζάνη

Λυπάμαι που έχω καταντήσει σαν έναν απ' τους δύο γέρους στο Muppet Show. Αλλά στο Χαλάνδρι της οικονομικής κρίσης και της "ύφεσης" ο Espresso τιμάται ακόμη τρία Ευρώ, o διπλός τέσσερα, ο Cappuccino τέσσερα, ενώ διάφοροι άλλοι καφέδες με προσμίξεις ποτού δίνουν πάσαν ευκαιρία στον καφετζή να ξεφύγει προς τα πάνω όσο επιθυμεί. Την ίδια ώρα στην περιώνυμη Κυανή Ακτή, σ' ένα τυπικό παραλιακό καφέ της Promenade des Anglais στη Νίκαια (της Γαλλίας) ο Espresso κοστίζει 1,90 Ευρώ, ο διπλός 3,70 και ο Cappuccino 3,10. Στο Μονακό, στο Café de Paris , που βρίσκεται μπροστά στο Καζίνο και ανήκει στην ίδια επιχείρηση, εν ολίγοις σε μια απ' τις πιο ακριβές περιοχές του κόσμου, η ζεστή σοκολάτα (με κανάτα για διπλή ποσότητα) στοιχίζει 5,40 Ευρώ, όταν στο ως άνω Χαλάνδρι (και οπουδήποτε αλλού στην Αθήνα) οι τιμές φτάνουν τα 7 και 8 Ευρώ. Και ρωτάω, εμείς που πάμε και τα πληρώνουμε όλα αυτά τι είμαστε;