Τι έμαθα απ' το Instagram
To Instagram δημιουργήθηκε σχεδόν πριν δέκα χρόνια με το σκοπό να μπορεί κανείς να αναρτήσει εφήμερες φωτογραφίες παρμένες με το κινητό του, περιορισμένης ευκρίνειας και περίεργου σχήματος - τετράγωνες. Ένα από τα κίνητρα που έδινε στους πιθανούς χρήστες του ήταν πως διέθετε "φίλτρα" αλλοίωσης των φωτογραφιών σε μια εποχή που αυτά δεν ήταν ακόμη τόσο διαδεδομένα. Θα μπορούσες δηλαδή με τα φίλτρα να κρύψεις τις ατέλειες της περιορισμένων δυνατοτήτων κάμερας του κινητού ή να τις κάνεις κάπως πιο ατμοσφαιρικές. Σε κάθε περίπτωση περιορίζοντας σκόπιμα την ποιότητα της φωτογραφίας φαινόταν να απευθύνεται στο ευρύ κοινό, σε όποιον ήθελε να δείξει πού ήταν, πώς πέρασε, αν είδε κάτι αξιοπερίεργο ή αστείο. Ο επαγγελματίας ή ο φιλόδοξος ερασιτέχνης μπορούσε πάντοτε να διοχετεύσει το έργο του αλλού. Το Instagram φαινόταν να είναι ένα πείραμα δημιουργίας ενός κοινωνικού δικτύου με έμφαση στον εικονικό τρόπο έκφρασης. Ό,τι είχε κανείς να πει έπρεπε να το πει με φωτογραφίες, το πολύ συνοδευμένες με ένα σύντομο κείμενο.
Από τότε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι και το Instagram προστέθηκε στη συλλογή των εργαλείων που με άλλους στόχους ξεκίνησαν και αλλού κατέληξαν. Σε ένα άλλο παράδειγμα, το Twitter από μέσο έκφρασης της γνώμης καθενός έχει καταντήσει μέσο οργανωμένης προπαγάνδας και μαχών ανάμεσα σε πληρωμένα τρολ και ελεγχόμενους ψευτοχρήστες (bots). Τι έγινε όμως με το Instagram;
Αρχικά εμφανίσθηκαν ορισμένοι πιο φιλόδοξοι χρήστες, που ήθελαν με τον τρόπο τους να αποκτήσουν πολλούς θεατές. Ορισμένοι είχαν ειδικευτεί θεματικά. Χαρακτηριστικά θυμάμαι κάποιον που έβαζε μόνο προσόψεις από κτήρια με επαναλαμβανόμενα σχήματα. Ένας άλλος φωτογράφιζε μόνο μακρινές ανθρώπινες παρουσίες σε παραλίες. Ορισμένοι απ' αυτούς απέκτησαν θεατές της τάξης των εκατοντάδων ή των χιλιάδων.
Ύστερα μπήκαν τραγουδιστές, ηθοποιοί, μοντέλα και άλλοι "επώνυμοι" που θέλησαν να βελτιώσουν το προφίλ τους. Οι followers σ' αυτές τις περιπτώσεις προστρέχουν σχεδόν αυτόματα. Τα νούμερα των ακολούθων ανέβηκαν απότομα μερικές τάξεις μεγέθους και τα likes έφτασαν τα εκατομμύρια.
Μπορεί να μην είχα προσέξει κάτι παραπάνω απ' όσα ήδη είπα αν δεν είχα "κλείσει" το λογαριασμό μου σε περιορισμένο κοινό φίλων και γνωστών από ένα χρονικό σημείο και μετά, βασικά για λόγους ασφάλειας και ιδιωτικότητας. Όταν ο λογαριασμός σου είναι ανοιχτός μπορούν να προστίθενται "ακόλουθοι" (followers) χωρίς ποτέ να ενδιαφερθείς να δεις ποιοι είναι. Αν είσαι ευγενικός μπορείς να ανταποδώσεις το follow και να δηλώσεις ότι σου αρέσουν μερικές φωτογραφίες της άλλης πλευράς, αλλά πολλοί δεν κάνουν ούτε το πρώτο ούτε το δεύτερο, όντας είτε διάσημοι είτε αδιάφοροι είτε απλώς κλεισμένοι στη δική τους αυτάρεσκη φυσαλλίδα. Όταν όμως ο λογαριασμός σου είναι κλειστός, παίρνεις αιτήματα από επίδοξους θεατές σου και πρέπει να δεις αν θα τους αφήσεις να δουν τις φωτογραφίες σου ή όχι. Τότε αναγκαστικά προσέχεις ποιοι είναι όλοι αυτοί.
Ύστερα λοιπόν μπήκαν οι πάντες, ξενοδόχοι, εστιάτορες, φωτογράφοι τελετών, σύμβουλοι επιχειρήσεων, σύμβουλοι ζωής, υπηρεσίες "συνοδών" και, φυσικά, οι λεγόμενοι "influencers". Όλοι αυτοί καθημερινά μου ζητούσαν να τους "ανοίξω" το λογαριασμό μου μόνο και μόνο είτε για να τραβήξουν την προσοχή μου στις υπηρεσίες τους είτε για να προστεθώ στους δικούς τους ακόλουθους και να αυξήσουν το "κεφάλαιό" τους. Το να δεις ποιος ήταν ο καθένας απ' αυτούς και να καταλάβεις αν ήταν άνθρωπος ή bot, ερασιτέχνης φωτογράφος ή επαγγελματίας κάποιου είδους (και ποιου είδους) έγινε μια όλο και πιο επώδυνη απώλεια χρόνου.
Τη φωτεινή εξαίρεση αποτελούν ορισμένοι σπουδαίοι (πιο συχνά επαγγελματίες) φωτογράφοι, που μας κάνουν τη χάρη να ανεβάζουν φωτογραφίες και να βλέπουμε τις νέες τάσεις σε όλες τις περιοχές της φωτογραφίας.
Οι παραπάνω όμως "πονηροί Instagrammers", τους οποίους αντιλαμβάνεται ένας κάπως παρατηρητικός χρήστης του Instagram, είναι ως επί το πλείστον οι ψιλικατζήδες. Για να πάρετε μια ιδέα για την "οικονομία" του Instagram δείτε το https://en.wikipedia.org/wiki/Instagram#Monetization. Είμαστε ήδη πολύ μακριά από την αρχική εποχή της αθωότητας, μπαίνουμε όλο και πιο βαθιά στη μετατροπή του χρήστη σε μέσο κερδοφορίας σε όλες τις εκφάνσεις του Internet, με χρήση μαζικών και συστηματικών μεθόδων και εργαλείων που ο μέσος χρήστης δεν μπορεί καν να υποψιασθεί.
Από τότε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι και το Instagram προστέθηκε στη συλλογή των εργαλείων που με άλλους στόχους ξεκίνησαν και αλλού κατέληξαν. Σε ένα άλλο παράδειγμα, το Twitter από μέσο έκφρασης της γνώμης καθενός έχει καταντήσει μέσο οργανωμένης προπαγάνδας και μαχών ανάμεσα σε πληρωμένα τρολ και ελεγχόμενους ψευτοχρήστες (bots). Τι έγινε όμως με το Instagram;
Αρχικά εμφανίσθηκαν ορισμένοι πιο φιλόδοξοι χρήστες, που ήθελαν με τον τρόπο τους να αποκτήσουν πολλούς θεατές. Ορισμένοι είχαν ειδικευτεί θεματικά. Χαρακτηριστικά θυμάμαι κάποιον που έβαζε μόνο προσόψεις από κτήρια με επαναλαμβανόμενα σχήματα. Ένας άλλος φωτογράφιζε μόνο μακρινές ανθρώπινες παρουσίες σε παραλίες. Ορισμένοι απ' αυτούς απέκτησαν θεατές της τάξης των εκατοντάδων ή των χιλιάδων.
Ύστερα μπήκαν τραγουδιστές, ηθοποιοί, μοντέλα και άλλοι "επώνυμοι" που θέλησαν να βελτιώσουν το προφίλ τους. Οι followers σ' αυτές τις περιπτώσεις προστρέχουν σχεδόν αυτόματα. Τα νούμερα των ακολούθων ανέβηκαν απότομα μερικές τάξεις μεγέθους και τα likes έφτασαν τα εκατομμύρια.
Μπορεί να μην είχα προσέξει κάτι παραπάνω απ' όσα ήδη είπα αν δεν είχα "κλείσει" το λογαριασμό μου σε περιορισμένο κοινό φίλων και γνωστών από ένα χρονικό σημείο και μετά, βασικά για λόγους ασφάλειας και ιδιωτικότητας. Όταν ο λογαριασμός σου είναι ανοιχτός μπορούν να προστίθενται "ακόλουθοι" (followers) χωρίς ποτέ να ενδιαφερθείς να δεις ποιοι είναι. Αν είσαι ευγενικός μπορείς να ανταποδώσεις το follow και να δηλώσεις ότι σου αρέσουν μερικές φωτογραφίες της άλλης πλευράς, αλλά πολλοί δεν κάνουν ούτε το πρώτο ούτε το δεύτερο, όντας είτε διάσημοι είτε αδιάφοροι είτε απλώς κλεισμένοι στη δική τους αυτάρεσκη φυσαλλίδα. Όταν όμως ο λογαριασμός σου είναι κλειστός, παίρνεις αιτήματα από επίδοξους θεατές σου και πρέπει να δεις αν θα τους αφήσεις να δουν τις φωτογραφίες σου ή όχι. Τότε αναγκαστικά προσέχεις ποιοι είναι όλοι αυτοί.
Ύστερα λοιπόν μπήκαν οι πάντες, ξενοδόχοι, εστιάτορες, φωτογράφοι τελετών, σύμβουλοι επιχειρήσεων, σύμβουλοι ζωής, υπηρεσίες "συνοδών" και, φυσικά, οι λεγόμενοι "influencers". Όλοι αυτοί καθημερινά μου ζητούσαν να τους "ανοίξω" το λογαριασμό μου μόνο και μόνο είτε για να τραβήξουν την προσοχή μου στις υπηρεσίες τους είτε για να προστεθώ στους δικούς τους ακόλουθους και να αυξήσουν το "κεφάλαιό" τους. Το να δεις ποιος ήταν ο καθένας απ' αυτούς και να καταλάβεις αν ήταν άνθρωπος ή bot, ερασιτέχνης φωτογράφος ή επαγγελματίας κάποιου είδους (και ποιου είδους) έγινε μια όλο και πιο επώδυνη απώλεια χρόνου.
Τη φωτεινή εξαίρεση αποτελούν ορισμένοι σπουδαίοι (πιο συχνά επαγγελματίες) φωτογράφοι, που μας κάνουν τη χάρη να ανεβάζουν φωτογραφίες και να βλέπουμε τις νέες τάσεις σε όλες τις περιοχές της φωτογραφίας.
Οι παραπάνω όμως "πονηροί Instagrammers", τους οποίους αντιλαμβάνεται ένας κάπως παρατηρητικός χρήστης του Instagram, είναι ως επί το πλείστον οι ψιλικατζήδες. Για να πάρετε μια ιδέα για την "οικονομία" του Instagram δείτε το https://en.wikipedia.org/wiki/Instagram#Monetization. Είμαστε ήδη πολύ μακριά από την αρχική εποχή της αθωότητας, μπαίνουμε όλο και πιο βαθιά στη μετατροπή του χρήστη σε μέσο κερδοφορίας σε όλες τις εκφάνσεις του Internet, με χρήση μαζικών και συστηματικών μεθόδων και εργαλείων που ο μέσος χρήστης δεν μπορεί καν να υποψιασθεί.
Comments